बँका आणि वित्तीय संस्था नेहमी निधीची वाढती मागणी पूर्ण करण्यासाठी नवं-नवीन मार्ग शोधत असतात. त्यातील एक पद्धत म्हणजे रोख्यांवर(सिक्युरिटीज) कर्ज. यामध्ये सिक्युरिटीज ह्या सोने, मुदत ठेवी, विमा योजना, तुमच्याकडे असलेले शेअर्स इत्यादी असू शकतात.
शेअर्सवर कर्ज म्हणजे काय?
जेव्हा तुम्ही तुमच्याकडे असलेले शेअर्स ,सिक्युरिटी म्हणून देऊन कर्ज घेता तेव्हा त्याला शेअर्सवर कर्ज असे म्हणतात. हे शेअर्स बँकेला विकले जात नाहीत, फक्त त्यांच्याकडे गहाण ठेवलेले असतात आणि कर्जदाराला हक्क(rights), बोनस(bonuses), लाभांश(dividends) इत्यादीसारखे शेअरहोल्डरचे फायदे मिळत राहतात. तुम्ही तारण ठेवलेल्या शेअर्सवर तुम्हाला ओव्हरड्राफ्ट देखील मिळू शकतो. तथापि, कर्जाची रक्कम आणि ओव्हरड्राफ्टची रक्कम दोन्ही शेअरच्या मूल्यावर अवलंबून असते. हे शेअर मूल्याच्या 50% ते 80% दरम्यान काहीही असू शकते.
तथापि, कर्जासाठी सर्व शेअर्स गहाण ठेवता येत नाहीत. कर्जदाता (Lenders) सामान्यतः शेअर्सच्या एका विशिष्ट सेटवर पैसे देतात.
हे कसे काम करते ?
जेव्हा तुम्ही शेअर्सवर कर्जासाठी अर्ज करता, तेव्हा बर्‍याच प्रसंगी तुमच्या नावावर एटीएम कार्ड, वैयक्तिक चेकबुक आणि अगदी मोबाईल आणि इंटरनेट बँकिंग सुविधांसह चालू खाते उघडले जाते. हे आपल्याला आवश्यकतेनुसार रोख रक्कम काढण्याची परवानगी देते.
तथापि, बजाज फिनसर्व्ह एक त्रास-मुक्त ऑनलाइन प्रक्रिया प्रदान करते ज्यामध्ये एक समर्पित नातेसंबंध व्यवस्थापक आपल्या सर्व प्रश्नांसाठी मार्गदर्शन करतो. ग्राहक पोर्टल - एक्सपेरिया तुम्हाला सहजपणे वितरण करू देते, परतफेड करू देते आणि तुमच्या खात्याचे सर्वसमावेशक दृश्य प्रदान करू देते.
सर्व प्रक्रिया हि ऑनलाईन असते. आपण बँकेच्या किंवा ब्रोकरच्या वेबसाइट वर जाऊन ऑनलाईन चेक करू शकता . जवळजवळ सर्वच बँक आणि स्टॉक ब्रोकर शेअर्सवर कर्ज देण्याची सुविधा पुरवतात . उद . झिरोधा ,स्टेट बँक ऑफ इंडिया ,बजाज ,बँक ऑफ बरोडा ,आयसीआयसीआय बँक .
पात्रता आणि कागदपत्रे
तारण ठेवता येणारे शेअर्स एका संस्थेनुसार बदलू शकतात. प्रत्येक बँक आणि वित्तीय संस्थेकडे तारण ठेवता येणार्‍या शेअर्सची स्वतःची यादी असते. HUF, अल्पवयीन, कंपन्या आणि अनिवासी भारतीयांच्या नावे असलेले शेअर्स तारण ठेवता येत नाहीत; केवळ प्रौढ व्यक्तींकडे असणारे शेअर्स पात्र आहेत.
कर्ज घेण्यासाठी, तुम्ही गहाण ठेवत असलेल्या शेअर्सच्या तपशीलांसह एक तारण विनंती फॉर्म भरा आणि ते बँक किंवा संस्थेकडे सबमिट करा. तुम्हाला तुमच्या अर्जासोबत खालील दस्तऐवज देखील प्रदान करणे आवश्यक आहे:
- ओळख पुरावा/रहिवासी पुरावा
- पगाराच्या स्लिपसारखा उत्पन्नाचा पुरावा
- गेल्या सहा महिन्यांतील अलीकडील बँक स्टेटमेंट
- पॅन कार्ड
- रद्द चेक
- डिपॉझिटरी सहभागीकडून होल्डिंग स्टेटमेंट
शेअर्सवरील कर्जाचे फायदे:
कमी व्याजदर:
शेअर्सवरील कर्ज सुरक्षित असल्याने, वैयक्तिक कर्ज किंवा इतर प्रकारच्या असुरक्षित कर्जाच्या तुलनेत आकारले जाणारे व्याजदर खूपच कमी असतात. ही सुविधा इतकी लोकप्रिय होण्याचे हे एक प्रमुख कारण आहे.
कोणताही निर्दिष्ट उद्देश नाही:
अर्जदारांना उपलब्ध करून दिलेली कर्जे कोणत्याही कारणासाठी वापरली जाऊ शकतात. कर्जदाता वैयक्तिक कर्जाप्रमाणेच कर्जाच्या स्वीकृतीच्या उद्देशाबद्दल चौकशी करत नाहीत. हे सूचित करते की तुम्ही मालमत्ता खरेदी करण्यासाठी, कर्ज फेडण्यासाठी किंवा वैद्यकीय आणीबाणीसाठी पैसे वापरू शकता.
प्रीपेमेंट दंड नाही:
शेअर्सवर कर्ज देणार्‍या बहुतेक कर्जदाता किमान एक वर्षाची मुदत असते जी ठराविक रक्कम भरून वाढवता येते. अर्जदारांकडून प्रीपेमेंटवर शुल्क आकारत नाहीत कारण मुदत आधीच कमी आहे.
शेअर्सवरील कर्जाचे तोटे:
लोन टू व्हॅल्यू (LTV):
जेव्हा कर्जदार शेअर्सवर कर्ज मागतो, तेव्हा कर्जदाता तारण ठेवलेल्या शेअर्सच्या मूल्याचे मूल्यांकन करतो आणि ऑफर देतो .
तथापि, कर्ज देणारा केवळ 50% ते 85% पर्यंतच सिक्युरिटीच्या स्वरूपावर अवलंबून असल्यामुळे, कर्जदारांच्या खात्यात मंजूर केलेली रक्कम स्टॉकच्या मूल्यापेक्षा कमी असू शकते. याचे मुख्य कारण म्हणजे शेअर बाजाराची अस्थिरता, ज्यामुळे स्थावर मालमत्तेसारख्या पारंपारिक मालमत्तेच्या तुलनेत शेअर्ससारखी आर्थिक मालमत्ता धोकादायक ठरते.
यादीतील कंपन्या:
अर्जदाराच्या डेटाबेसची तपासणी करताना कर्जदाते अनेकदा ज्या कंपनीचे स्टॉक गहाण ठेवले जात आहेत त्याकडे लक्ष देतात. जोपर्यंत कंपनी कर्जदाते यादीत दिसत नाही तोपर्यंत कर्जाचा अर्ज नाकारला जाईल.
शेअर्स विकणे:
एकदा कर्ज मंजूर झाले की, कर्जदाराचे इक्विटीवरील काही नियंत्रण सुटते. याचा अर्थ कर्जदाराने नंतरच्या तारखेला नफ्यासाठी शेअर्स विकण्याचा निर्णय घेतल्यास, कर्ज त्यांना तसे करण्यापासून प्रतिबंधित करेल. कर्ज फेडल्यानंतर, कर्जदाराचे स्टॉकवर पूर्ण नियंत्रण असेल.
धन्यवाद ..
Do not enter any spam link in comment box