बोनस शेअर म्हणजे काय ?बोनस शेअरचे फायदे काय आहेत ,जाणून घ्या.

 बोनस शेअर म्हणजे काय ? बोनस शेअरचे फायदे काय आहेत ? बोनस शेअरमुळे आपली कंपनीतील गुंतवणूक वाढते का ? या सर्व प्रश्नाची उत्तरे आपण या लेखात जाणून घेणार आहोत . चला तर मग पाहूया . 

बोनस शेअर म्हणजे काय ?

बोनस शेअर ही कंपनीने आपल्या शेअरधारकांना दिलेली फ्री भेट असते.बोनस शेअर्स हे अतिरिक्त दिलेले  शेअर्स आहेत जे कंपनी आपल्या विद्यमान शेअरधारकांना त्यांच्या  मालकीच्या शेअरच्या प्रमाणात देतात . 

बोनस शेअर हे १:१ बोनस,२:१ बोनस,१:२ बोनस,३:१ बोनस या प्रमाणात जाहीर केले जातात . 

कंपनीकडे असलेल्या एकूण नफ्यातून (रिझर्व्ह्‌ज फंडातून ) असे बोनस शेअर हे शेअर धारकांना दिले जातात.  कंपनीचे संचालक मंडळ बोनस द्यायचे असे जाहीर केल्यानंतर एक तारीख ठरवून  एखाद्या  दिवशी  हे बोनस  शेअर आपल्या डिमॅट  खात्यात जमा करतात. 

कंपनी  बोनस शेअर्स का देत असते ?

जर कंपनीला एखाद्या वर्षी फायदा होऊनही  निधीची कमतरता असल्यास ,जेव्हा एखाद्या कंपनीस आपल्या भागधारकांना लाभांश देण्यास कॅश नसते तेव्हा बोनस शेअर दिले जातात. अशा परिस्थितीत कंपनी लाभांश देण्याऐवजी विद्यमान शेअरधारकांना बोनस शेअर वाटते . हे शेअर विद्यमान समभागधारकांना कंपनीत असलेल्या सध्याच्या शेअरच्या  प्रमाणात दिले जातात. विद्यमान भागधारकांना बोनस शेअर्स देणे म्हणजे capitalization of profits असेही म्हटले जाते कारण ते शेअर कंपनीच्या नफ्यातून दिले जाते.

बोनस नंतर कंपनीची face value बदलते का ?

कोणत्याही कंपनीने बोनस जाहीर केल्यानंतर त्या कंपनीच्या फेस  value च्या किंमतीवर काहीही परिणाम होत नाही . जसे कि एखाद्या  कंपनीची फेस value १० रु असेल तर बोनस जाहीर केल्यानंतर सुद्धा face value  १० रु राहील . कंपनीच्या शेअरच्या  किंमती खालीवर होत असतात पण face value ची किंमत बदलत नसते . 

उदाहरण ..

समजा , ABC कंपनीने  १:१ बोनस जाहीर केला आणि एका शेअरचा भाव १०० रुपये आहे . आणि आपल्याकडे  ABC कंपनीचे एकूण शेअर १०० असतील 

तर बोनसनंतर ,

१:१ बोनस म्हणजेच आपल्या एका शेअरवर एक शेअर बोनस मिळेल म्हणजेच आपल्याकडे एकूण शेअर २०० होतील आणि ABC कंपनीच्या एका शेअरचा भाव १०० रुपये वरून प्रति शेअर  ५० रुपये होईल . 

बोनसपूर्वी आपली ABC कंपनीतील 

एकूण गुंतवणूक = १०० शेअर *१०० रु प्रति शेअर किंमत

  =१०००० रुपये . 

बोनसनंतर आपली ABC कंपनीतील 

एकूण गुंतवणूक = २०० शेअर *५० रु प्रति शेअर किंमत =१०००० रुपये . 

याठिकाणी एक गोष्ट महत्वाची आहे कि आपली कंपनीतील एकूण गुंतवणूक बोनसपूर्वी किंवा बोनसनंतर  हि जास्त किंवा कमी होत नाही. कारण बोनसनंतर  आपल्या अकाउंटमधील एकूण शेअरची संख्या वाढते परंतु  शेअरची किंमत हि बोनसच्या प्रमाणात कमी होते .  

या उदाहरणामध्ये १:१ बोनस जाहीर केला म्हणजेच शेअरची संख्या हि दुप्पट होईल आणि शेअरची किंमत हि निम्मी होईल . 

विप्रो कंपनी  बोनस उदाहरण 

विप्रो कंपनी ने 1:3 या प्रमाणात बोनस जाहीर केलं होता

त्याची एक्स डेट होती  ६ मार्च 2019

रेकॉर्ड डेट  होती 7 मार्च 2019

म्हणजेच ज्या व्यक्तीकडे विप्रो कंपनीचं 3 शेअर असेल तर त्यांना 1 शेअर बोनस दिला गेला . जितक्या प्रमाणात शेअर असतील तितके बोनस शेअर दिले जातात 

तसेच ,

बोनस पूर्वी विप्रो ची प्रती शेअर किंमत 280 रुपये होती ती बोनस नंतर शेअरची किंमत कमी होऊन 210 रुपये झाली. व शेअरची संख्या 3 वरून 4 झाली

बोनस शेअर जाहीर केल्याने कंपनीसाठी होणारे फायदे 

Share Capital वाढते - 

बोनस जाहीर केल्याने कंपनीच्या शेअरची संख्या वाढते . जर डिविडेंड जाहीर केला असता तर कंपनीच्या नफ्यातून पैसे शेअरधारकांच्या बँक अकाउंट मध्ये जातो तर बोनस जाहीर केल्याने कंपनीचा पैसा कंपनीमध्येच  राहतो . 

शेअरची किंमत कमी होते - 

जसे आपण पहिले कि बोनस जाहीर केल्यावर शेअरची संख्या वाढते पण शेअरची किंमत कमी होते . त्यामुळे जे नवीन ग्राहक असतात ज्या व्यक्तींना तो शेअर खरेदी करायचं असेल तर ते कमी किंमतीमुळे खरेदी करू शकतात .ज्याचा फायदा कंपनीला होतो . शेअरची किंमत कमी झाल्याने आधीचे  गुंतवणूकदार  जास्त गुंतवणूक करण्यास तयार होतात .

कंपनीचे नाव होते -  

बोनस जाहीर केल्याने त्या कंपनी विषयी लोकांमध्ये सकारात्मक परिणाम होतो आणि गुंतवणूक करण्यास तयार होतात . 

Liquidity  वाढते - 

कंपनीच्या एकूण  शेअर्स वाढल्याने कंपनीची Liquidity  वाढते . 

बोनस शेअर जाहीर केल्याने शेअरधारकांना होणारे फायदे 

शेअरची संख्या वाढते -

बोनस शेअर जाहीर केल्याने आपल्याकडील त्या कंपनीच्या  एकूण शेअरची संख्या वाढते . 

जर आपल्याकडे ABC कंपनीने  १:१ बोनस जाहीर केला आणि एका शेअरचा भाव १०० रुपये आहे . आणि आपल्याकडे  ABC कंपनीचे एकूण शेअर १०० असतील तर बोनसनंतर ,

१:१ बोनस म्हणजेच आपल्या एका शेअरवर एक शेअर बोनस मिळेल म्हणजेच आपल्याकडे एकूण शेअर २०० होतील . 

भविष्यात जास्त शेअरवर डिविडेंड मिळू शकतो .-

आपल्याकडे ABC कंपनीने १०० शेअर असतील आणि  १:१ बोनस जाहीर केल्यानंतर ते शेअर २०० होतील आणि जर ABC कंपनीने १० रु प्रति शेअर डिविडेंड जाहीर केला तर तर आपल्यला मिळणारा डिविडेंड हा २०० शेअर वर मिळेल त्याचा आपल्यला फायदा होईल . 

बोनसपूर्वी डिविडेंड - १०० शेअर * १० रु प्रति शेअर =१००० रुपये 

बोनसनंतर डिविडेंड - २०० शेअर * १० रु प्रति शेअर =२००० रुपये 

बोनस शेअर निगडित महत्वाच्या तारखा -

Bonus Announcement Date -

ज्या दिवशी कंपनी बोनस देण्याचे जाहीर करते त्या तारखेला Bonus Share Announcement Date असे म्हणतात . 

Ex Bonus Date - 

Ex Bonus Date म्हणजेच अशी तारीख , ज्या दिवशी किंवा या तारखेच्या आधी आपण त्या कंपनीचे शेअर खरेदी केलेलं असावेत . जर आपण Ex Bonus Date च्या नंतर त्या कंपनीचे शेअर खरेदी केले तर आपणास बोनस शेअरचा लाभ मिळणार नाही . 

Record Date - 

या दिवशी कंपनी आपले रेकॉर्ड तपासते आणि ठरवते कोण कोण बोनस शेअर्ससाठी पात्र आहेत . Record Date च्या दिवशी आपल्या डिमॅट खात्यात कंपनीचे शेअर असणे आवश्यक आहे . 

Credit Date -

 ज्या दिवशी आपल्या डिमॅट खात्यात कंपनीचे बोनस शेअर जमा होतात त्या तारखेला Credit Date असे म्हणतात . 

बोनस शेअर कुठे पाहावे -

ज्या कंपन्या बोनस शेअर जाहीर करतात अशा कंपन्या ची यादी आपण इंटरनेट वर पाहू शकता . खाली दिलेल्या लिंकवर क्लिक करून आपण moneycontrol च्या वेबसाइट वर बोनस देणाऱ्या कंपन्यांची यादी पाहू शकता . 

Moneycontrol link

आपले डिमॅट आणि ट्रेडिंग खाते उघडा

🎁मित्रांनो भारतातील प्रसिद्ध #1 स्टॉक ब्रोकर Zerodha मध्ये घरबसल्या ऑनलाईन डिमॅट आणि ट्रेडिंग अकाउंट ओपन करण्यासाठी खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करा.

🎁5Paisa मध्ये आपले डिमॅट आणि ट्रेडिंग अकाउंट ओपन करण्यासाठी खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करा.

🎁Upstox मध्ये आपले डिमॅट आणि ट्रेडिंग अकाउंट ओपन करण्यासाठी खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करा.

तर मित्रांनो आपण या लेखात बोनस शेअर म्हणजे काय ?, त्याचे फायदे काय आहेत ?, तसेच बोनस शेअरचे उदाहरण जाणून घेतले . आपणास हा लेख कसा वाटला , आम्हला कंमेंटद्वारे कळवा . 

धन्यवाद ...