प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना - PMJAY: आयुष्मान भारत योजना , फायदे, ऑनलाइन अर्ज,आयुष्मान भारत योजना कार्ड

आयुष्मान भारत योजना म्हणून प्रसिद्ध असलेली प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (PMJAY) ही भारत सरकारची प्रमुख योजना आहे. ही मूलत: गरीब, समाजातील निम्न घटक आणि वंचित घटक असलेल्या लोकसंख्येसाठी आरोग्य विमा योजना आहे.

वैद्यकीय आपत्कालीन परिस्थितीमुळे रुग्णालयात दाखल झाल्यास आर्थिक संरक्षण ही योजना देते. या लेखात आरोग्य विमा योजनेसाठी पात्रता,योजनेची वैशिष्ट्ये, फायदे आणि अर्ज प्रक्रियेबद्दल तपशीलवार माहिती दिली आहे.

आयुष्मान भारत योजना (PMJAY) काय आहे ?

जगातील सर्वात मोठ्या आरोग्य सेवा योजनांपैकी एक म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या, आयुष्मान भारत योजनेचे ५० कोटींहून अधिक भारतीय नागरिकांना कव्हर करण्याचे उद्दिष्ट आहे. हि योजना विशेषतः देशातील आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांसाठी डिझाइन केली आहे. PMJAY सप्टेंबर 2018 मध्ये लाँच करण्यात आली होती ज्यामध्ये कमाल विमा रक्कम रु. 5 लाखांचे आरोग्य विमा संरक्षण प्रदान करण्यात आले होते.

सरकारी आरोग्य विमा योजनेत वैद्यकीय उपचार खर्च, औषधे, निदान आणि रुग्णालयात दाखल होण्यापूर्वीचा खर्च समाविष्ट असतो. याव्यतिरिक्त, ही योजना आयुष्मान भारत योजना ई-कार्डद्वारे कॅशलेस हॉस्पिटलायझेशन सेवा देते ज्याचा वापर तुम्ही देशभरातील योजनेत समाविष्ट केलेल्या कोणत्याही हॉस्पिटलमध्ये आरोग्य सेवा मिळवण्यासाठी करू शकता.

योजनेचे लाभार्थी त्यांचे PMJAY ई-कार्ड दाखवून आवश्यक उपचारांसाठी रुग्णालयात दाखल होऊ शकतात.

आयुष्मान भारत योजनेंतर्गत काय समाविष्ट आहे?

गरीब आणि गरजूंना सुलभ आरोग्य सेवा उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने, आयुष्मान भारत योजना दुय्यम आणि तृतीय श्रेणीच्या हॉस्पिटलायझेशन सेवेसाठी प्रति कुटुंब प्रति वर्ष रु. 5 लाखांपर्यंत कव्हरेज देते.

AB-PMJAY अंतर्गत आरोग्य विम्यामध्ये लाभार्थ्यांच्या हॉस्पिटलायझेशन खर्चाचा समावेश होतो आणि त्यात खालील घटकांचा समावेश होतो:

वैद्यकीय तपासणी, सल्लामसलत आणि उपचार.
प्री-हॉस्पिटल.
नॉन-सघन आणि गहन काळजी सेवा.
औषध आणि वैद्यकीय उपभोग्य वस्तू.
निदान आणि प्रयोगशाळा सेवा.
राहण्याची सोय.
वैद्यकीय रोपण सेवा, जेथे शक्य असेल तेथे.
अन्न सेवा.
उपचारादरम्यान उद्भवणारी गुंतागुंत.
15 दिवसांपर्यंत रुग्णालयात दाखल केल्यानंतरचा खर्च.
COVID-19 (कोरोनाव्हायरस) उपचार.

आयुष्मान भारत योजनेत काय समाविष्ट नाही?

इतर प्रकारच्या आरोग्य विमा पॉलिसींप्रमाणेच, आयुष्मान भारत योजनेत काही अपवाद आहेत. खालील घटक योजनेत समाविष्ट नाहीत:

बाह्यरुग्ण विभागाचा (ओपीडी) खर्च.
औषध पुनर्वसन.
कॉस्मेटिक शस्त्रक्रिया.
प्रजनन उपचार.
वैयक्तिक निदान.
अवयव प्रत्यारोपण

आयुष्मान भारत योजनेचे फायदे

भारत सरकारने वित्तपुरवठा केलेल्या जगातील सर्वात मोठ्या आरोग्य विमा योजनांपैकी ही एक योजना आहे.
सार्वजनिक आणि खाजगी रुग्णालयांमध्ये प्रति कुटुंब प्रति वर्ष रु.5 लाख कव्हरेज.
अंदाजे 50 कोटी लाभार्थी (10 कोटींहून अधिक गरीब आणि वंचित पात्र कुटुंबे) या योजनेसाठी पात्र आहेत.
कॅशलेस हॉस्पिटलायझेशन.
3 दिवसांपर्यंत प्री-रुग्णालयात दाखल होण्याआधीच्या खर्चाचा समावेश होतो जसे की औषधे आणि निदान.
रुग्णालयात दाखल केल्यानंतर 15 दिवसांपर्यंतच्या खर्चाचा समावेश होतो ज्यात औषधे आणि निदानाचा समावेश होतो.
कुटुंबाचा आकार, लिंग किंवा वय यावर कोणतेही बंधन नाही.
पॅनेलमधील कोणत्याही सार्वजनिक आणि खाजगी रुग्णालयांमध्ये देशभरातील सेवांचा लाभ घेऊ शकतो.
पहिल्या दिवसापासून सर्व पूर्व-अस्तित्वात असलेल्या परिस्थितींचा समावेश आहे.
योजनेत 1,393 वैद्यकीय प्रक्रियांचा समावेश आहे.
निदान सेवा, औषधे, खोलीचे शुल्क, डॉक्टरांचे शुल्क, सर्जन शुल्क, पुरवठा, ICU आणि OT शुल्क यांचा समावेश होतो.
सार्वजनिक रुग्णालयांना खाजगी रुग्णालयांच्या बरोबरीने परतफेड केली जाते.

आयुष्मान भारत योजनेंतर्गत समाविष्ट गंभीर आजार किंवा आजारांची यादी:

वैद्यकीय सेवा योजनेने देशातील सार्वजनिक आणि खाजगी रुग्णालयांमध्ये 1300 हून अधिक वैद्यकीय पॅकेजेससाठी कव्हरेज वाढवले आहे.

आयुष्मान भारत योजना ग्रामीण आणि शहरी लोकसंख्येसाठी पात्रता निकष:

देशातील 40% गरीब आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांना कव्हर करण्यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली आहे. हे ग्रामीण आणि शहरी भागांसाठी सामाजिक-आर्थिक जात जनगणना 2011 च्या वंचित आणि व्यावसायिक निकषांवर आधारित होते. आयुष्मान भारत योजनेची पात्रता पूर्व शर्तींसह तयार करण्यात आली आहे जेणेकरून केवळ समाजातील वंचित लोकांनाच या उपक्रमाचा लाभ मिळेल.

PMJAY ग्रामीण:

सामाजिक-आर्थिक जात जनगणना 2011 (SECC 2011) मध्ये त्यांच्या सामाजिक-आर्थिक स्थितीवर आधारित कुटुंबांची क्रमवारी समाविष्ट आहे. ग्रामीण कुटुंबांना सात वंचिततेच्या निकषांच्या आधारे क्रमवारी लावली जाते. यापैकी, योजनेत सर्व लाभार्थी समाविष्ट आहेत जे कमीत कमी सहा वंचित श्रेणींमध्ये येतात

कच्या भिंती आणि छप्पर असलेली एकच खोली असलेली घरे.
१६ ते ५९ वयोगटातील कोणताही प्रौढ सदस्य नाही.
१६ ते ५९ वयोगटातील कोणताही प्रौढ पुरुष सदस्य नाही.
घरातील अपंग सदस्य आणि अपंग नसलेले शरीर सदस्य.
SC आणि ST
भूमिहीन कुटुंबे आणि उत्पन्नाचे प्रमुख स्त्रोत हे अंगमेहनतीचे काम करतात.
निराधार, मॅन्युअल स्कॅव्हेंजर कुटुंबे, भिक्षेतून जगणारे, आदिम आदिवासी गट, बंधपत्रित मजूर यांचा समावेश होतो:

PMJAY शहरी:

योजनेअंतर्गत, शहरी कुटुंबांचे व्यवसायावर आधारित वर्गीकरण केले जाते. आयुष्मान भारत योजना योजनेसाठी पात्र असलेल्या कामगारांच्या 11 व्यावसायिक श्रेणी खाली आहेत:

भिकारी
घरकामगार
रॅगपिकर
मोची/रस्त्यावर विक्रेता/फेरीवाला/इतर सेवा प्रदाता.
प्लंबर/बांधकाम कामगार/मेसन/पेंटर/कामगार/वेल्डर/सुरक्षा रक्षक/कुली
सफाई कामगार/माळी/स्वच्छता कर्मचारी
कारागीर/हस्तकला कामगार/शिंपी/गृह-आधारित कामगार
चालक/वाहतूक कर्मचारी/कंडक्टर/गाडी किंवा रिक्षा ओढणारे/ड्रायव्हर किंवा कंडक्टर यांना मदत करणारे
दुकानातील कामगार/लहान आस्थापनातील शिपाय/सहाय्यक/मदतनीस/परिचर/वितरण सहाय्यक/वेटर
मेकॅनिक/इलेक्ट्रिशियन/दुरुस्ती कामगार/असेंबलर
चौकीदार/वॉशर-मॅन

आयुष्मान भारत योजनेचा लाभ घेण्याचा अधिकार कोणाला नाही?

या योजनेंतर्गत आरोग्य सेवांचा लाभ घेण्यास पात्र नसलेल्या लोकांची यादी खाली दिली आहे:

ज्यांच्याकडे शेतीची यंत्रसामग्री आहे.
ज्याच्याकडे दोन, तीन किंवा चारचाकी वाहन आहे.
ज्यांच्याकडे किसान कार्ड आहे.
सरकारी कर्मचारी.
ज्यांच्याकडे मोटार मासेमारी बोट आहे.
जे दरमहा 10,000 रुपयांपेक्षा जास्त कमावत आहेत.
जे सरकारी अकृषिक उद्योगात काम करत आहेत.
ज्यांच्याकडे 5 एकरपेक्षा जास्त शेतजमीन आहे.
ज्यांच्याकडे लँडलाइन फोन किंवा रेफ्रिजरेटर आहेत.

PMJAY नावनोंदणी प्रक्रिया:

ही योजना भारत सरकारने गरीब आणि समाजातील मागास घटकांसाठी सुरू केली आहे. त्यामुळे येथे कोणतीही नावनोंदणी प्रक्रिया नाही. लाभार्थी हे 2011 च्या जणगणनेआधारे निवडले जातात . तुम्ही योजनेसाठी पात्र आहात की नाही हे तुम्हाला जाणून घ्यायचे असल्यास,खालील चरणांचे अनुसरण करा:

1: PMJAY योजनेसाठी https://mera.pmjay.gov.in/search/login या सरकारी वेबसाइटला भेट द्या आणि “Am I Eligible” या बटनावर क्लिक करा.

2: तुमचा मोबाईल क्रमांक प्रविष्ट करा आणि OTP जनरेट करा.

3: आता तुमचे राज्य निवडा.

4: आता, तुमचे नाव, मोबाईल नंबर, HHD नंबर किंवा तुमचा रेशन कार्ड नंबर,मोबाईल नंबर याद्वारे शोधा.

5: तुम्ही PMJAY योजनेसाठी पात्र आहात की नाही हे तुम्हाला दिसेल .

तसेच, तुम्ही आयुष्मान भारत योजना कस्टमर केअरशी 1800-111-565 किंवा 14555 वर संपर्क साधू शकता किंवा तुम्ही कोणत्याही पॅनेल्ड हेल्थ केअर प्रोव्हायडरशी (EHCP) संपर्क साधू शकता.

आयुष्मान भारत योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे:

PMJAY योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रांची यादी खाली दिली आहे:

ओळख आणि वयाचा पुरावा (आधार कार्ड/पॅन कार्ड)
तुमचा मोबाईल नंबर, ईमेल पत्ता आणि निवासी पत्ता यांचा तपशील.
जात प्रमाणपत्र
उत्पन्न प्रमाणपत्र
तुमची सध्याची कौटुंबिक स्थिती सांगणारे दस्तऐवज.

आयुष्मान भारत योजना कार्ड ऑनलाईन कसे डाउनलोड करावे?

PNJAY योजनेद्वारे कॅशलेस, पेपरलेस आणि पोर्टेबल व्यवहार सुनिश्चित करण्यासाठी, लाभार्थ्यांना आयुष्मान भारत योजना गोल्डन कार्ड जारी केले जाईल. PMJAY ई-कार्डमध्ये रुग्णाची सर्व आवश्यक माहिती असते. नामांकित रुग्णालयात उपचार घेताना हे कार्ड सादर करणे बंधनकारक आहे.

हे PMJAY गोल्डन कार्ड मिळविण्यासाठी, खालील प्रक्रियेचे अनुसरण करा:

1: PMJAY वेबसाइटला भेट द्या (https://mera.pmjay.gov.in/search/login) आणि तुमच्या नोंदणीकृत मोबाइल नंबरसह लॉग इन करा.

2: OTP जनरेट करण्यासाठी 'कॅप्चा कोड' प्रविष्ट करा.

3: HHD कोड निवडा.

4: HHD कोड कॉमन सर्व्हिस सेंटरला (CSC) द्या, जिथे ते HHD कोड आणि इतर तपशील तपासतील.

5: आयुष्मान मित्र म्हणून ओळखले जाणारे CSC प्रतिनिधी उर्वरित प्रक्रिया पूर्ण करतील.

6: आयुष्मान भारत कार्ड मिळविण्यासाठी तुम्हाला 30 रुपये द्यावे लागतील.

तुमचे नाव PMJAY यादी मध्ये आहे की नाही हे तपासण्यासाठी तुम्ही वेगवेगळ्या पद्धतींनी ते तपासू शकता. ते आहेत:

कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC): जवळच्या CSC ला भेट द्या किंवा तुम्ही हेल्थकेअर योजनेसाठी पात्र आहात की नाही हे तपासण्यासाठी तुम्ही कोणत्याही पॅनेल केलेल्या हॉस्पिटलला भेट देऊ शकता.

हेल्पलाइन क्रमांक: योजनेसाठी तुमच्या पात्रतेबद्दल माहिती मिळवण्यासाठी PMJAY हेल्पलाइन क्रमांक उपलब्ध आहेत. तुम्ही 14555 किंवा 1800-111-565 वर संपर्क साधू शकता.

ऑनलाइन: योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या https://www.pmjay.gov.in/ आणि तुम्ही योजनेसाठी पात्र आहात का ते तपासा.

PMJAY रुग्णालयांची यादी:

आयुष्मान भारत रुग्णालयाची यादी शोधण्यासाठी, PMJAY रुग्णालयाची यादी शोधण्यासाठी खालील चरणांचे अनुसरण करा:

1: PMJAY च्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या - https://hospitals.pmjay.gov.in/Search/
2: तुमचे राज्य आणि जिल्हा निवडा.

3: आता, हॉस्पिटलचा प्रकार निवडा (सार्वजनिक/खाजगी-नफ्यासाठी/खाजगी आणि नफ्यासाठी नाही)

4: तुम्ही शोधत असलेली वैद्यकीय खासियत निवडा.

5: "कॅप्चा कोड" प्रविष्ट करा आणि Search वर क्लिक करा.

धन्यवाद ...